23 Ιούλ Προληπτικος ελεγχος και αντιμετωπιση παραγοντων καρδιαγγειακου κινδινου

Τα καρδιαγγειακά νοσήματα (έμφραγμα μυοκαρδίου, αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, περιφερική αγγειοπάθεια) αποτελούν το πρώτο αίτιο απώλειας ζωής στις

προηγμένες δυτικές κοινωνίες. Πρόκειται για νοσήματα στα οποία κοινή συνιστώσα αποτελεί η αθηροσκλήρωση, δηλαδή η διαδικασία με την οποία αθηρωματικές πλάκες σχηματίζονται στο τοίχωμα των αρτηριών του σώματος. Οι κλινικές εκδηλώσεις της αθηροσκλήρωσης είναι ανάλογες με το όργανο το οποίο αυτές οι αρτηρίες αιματώνουν. Έτσι, η πρώτη εκδήλωση της πάθησης μπορεί να είναι ένα αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο (ΑΕΕ) όταν παραβλάπτεται η αιμάτωση του εγκεφάλου, έμφραγμα του μυοκαρδίου, στηθάγχη, καρδιακή ανεπάρκεια ή αιφνίδιος θάνατος όταν προσβάλλονται τα στεφανιαία αγγεία της καρδιάς και τέλος πόνος στα κάτω άκρα ή ακόμα και ακρωτηριασμός όταν προσβάλλονται οι αντίστοιχες αρτηρίες των άκρων. Αυτό που αποτελεί εξαιρετικά ενδιαφέρον σχετικά με την πάθηση αυτή είναι το γεγονός ότι αν και δεν υπάρχει ένα αποκλειστικά υπεύθυνο αίτιο, εντούτοις έχουν ανακαλυφθεί αρκετοί παράγοντες κινδύνου που οδηγούν στην εκδήλωση της νόσου. Η ηλικία, το φύλο, γενετικοί παράγοντες, το κάπνισμα τσιγάρου, ο σακχαρώδης διαβήτης (ΣΔ), η δυσλιπιδαιμία, η καθιστική ζωή, το στρες, η παχυσαρκία παίζουν σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση αθηρωματικών βλαβών στα αγγεία των πασχόντων. Και φυσικά, σημαντικό είναι το γεγονός ότι οι περισσότεροι από τους προαναφερθέντες παράγοντες κινδύνου μπορούν να προληφθούν ή να αντιμετωπισθούν.
Ο ρόλος της προληπτικής καρδιολογίας βασίζεται σε αυτήν ακριβώς τη γνώση. Έτσι, ο έμπειρος καρδιολόγος, μπορεί μετά από λήψη του ιστορικού του ασθενούς να αξιολογήσει τον ενδεχόμενο κίνδυνο που διατρέχει να εμφανίσει μελλοντικά καρδιαγγειακό νόσημα, και να προστατεύσει τον ασθενή του με κατάλληλη συμβουλευτική, υγιεινοδιαιτητική ή φαρμακευτική παρέμβαση.  Το όφελος των ασθενών, καίτοι τεράστιο, δυστυχώς τις περισσότερες φορές δεν είναι άμεσα ορατό. Και αυτό συμβαίνει διότι η αθηροσκλήρωση μπορεί νε ξεκινήσει από νεαρά ηλικία, όμως μεσολαβούν χρόνια έως και δεκαετίες μέχρι την εκδήλωση κάποιου δυσάρεστου κλινικού συμβάντος. Εντούτοις, η τεράστια αξία της προληπτικής ιατρικής δεν μετριάζεται από τον περιορισμό αυτό, γεγονός που έχει μεγάλη σημασία για το άτομο , αλλά και για το κοινωνικό σύνολο.
Είναι σημαντικό να γίνει αντιληπτό ότι θεραπευτικές παρεμβάσεις που θα γίνουν σε νεαρή ηλικία υποθηκεύουν το μέλλον του ατόμου, προστατεύοντας το όχι για τα επόμενα δέκα έτη, αλλά για το υπόλοιπο της ζωής του. Έτσι, η υιοθέτηση ενός περισσότερο υγιεινού τρόπου ζωής, όπου έχουν θέση η καθημερινή άσκηση, η διατήρηση του φυσιολογικού σωματικού βάρους, η αποφυγή του καπνίσματος και του στρες θα προστατεύσει τους ασθενείς από την πιθανή εκδήλωση καρδιαγγειακών νοσημάτων. Επιπλέον, το σκέλος της υγιεινοδιαιτητικών παρεμβάσεων έχει δύο τεράστια οφέλη έναντι της φαρμακοθεραπείας: είναι οικονομικότερο και ελεύθερο ανεπιθύμητων ενεργειών.
Φυσικά, δεν ωφελούνται όλα τα άτομα με τον ίδιο τρόπο. Ο ρόλος του καρδιολόγου είναι να αξιολογήσει ποια άτομα βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο και να εστιάσει την προσπάθεια του σε συνεργασία με τον ασθενή να μετριάσει τον κίνδυνο αυτό στο μέτρο του δυνατού. Δεδομένου ότι κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός, η κλινική εμπειρία του ιατρού στη λήψη του ιστορικού και στην εκτέλεση των κατάλληλων διαγνωστικών εξετάσεων παίζει σημαντικό ρόλο στον εντοπισμό «ευπαθών» ατόμων που χρήζουν επιθετικότερης αντιμετώπισης. Επίσης, εξαιρετικής σημασίας είναι η τακτική παρακολούθηση των ατόμων αυτών, ώστε να εντοπίζονται έγκαιρα οι επιπλοκές της αθηροσκλήρωσης, αλλά και ενδεχόμενες ανεπιθύμητες ενέργειες από τη χορηγούμενη αγωγή, να ενισχύονται οι προσπάθειες του ασθενούς  για απώλεια βάρους, υγιεινή διατροφή, αποφυγή του καπνίσματος και τακτική άσκηση.